Jetlag beschrijft een fenomeen, dat kan optreden bij het passeren van meerdere tijdzones. Dit fenomeen uit zich als een onaangename kater en wordt vooral door reguliere lange afstandvliegers gevreesd, daar het onder andere symptomen als sterke vermoeidheid en zelfs slaapstoornissen kan veroorzaken.
Jetlag beschrijft een fenomeen, dat kan optreden bij het passeren van meerdere tijdzones. Dit fenomeen uit zich als een onaangename kater en wordt vooral door reguliere lange afstandvliegers gevreesd, daar het onder andere symptomen als sterke vermoeidheid en zelfs slaapstoornissen kan veroorzaken. Door de tijdverschuiving raken namelijk het individuele slaap-waakritme evenals de bioritmes in de war en verandert de dag al snel in de nacht en omgekeerd. Met onze 5 beste tips willen wij u tegen jetlag bewapenen en u tonen, hoe u deze kunt voorkomen, of op zijn minst, de symptomen kunt verzwakken.
Een chaos voor onze bioritmes
De chronobioloog Franz Halberg verkreeg op basis van zijn onderzoek de kennis dat ieder mens over een individueel cicadiaan ritme beschikt, dus een slaap-waakritme, en dat dit van mens tot mens verschillend beïnvloedbaar is van buitenaf. Dit ritme wordt in eerste instantie beïnvloed door de wisseling van dag en nacht en reguleert bijvoorbeeld de hormoonhuishouding, de lichaamstemperatuur en de bloeddruk. Een tijdverschuiving door een vlucht naar een andere tijdzone heeft aldus ten gevolge, dat ons slaap-waakritme niet meer overeenkomt met de buitenste timers van het land van bestemming. Terwijl u zich dus verstandelijk instelt op de nieuwe tijdzone, lopen uw innerlijke ritmes nog volgens het land van herkomst en stellen zich slechts traag in op de nieuwe dag-nacht-wisseling. Een schoolvoorbeeld, dat de kleinste tijdverschuiving al risico’s met zich mee kan brengen, is de omschakeling naar de zomertijd.
Jetlag voorkomen – De vijf beste tips
Voor uw vlucht al een nieuw dagritme aanwennen
De meest effectieve methode om een jetlag te voorkomen is, om drie dagen voor de vlucht al het dagritme van de tijdzone van uw land van bestemming aan te wennen. Terwijl de tijd bij vluchten in westelijke richting “terug” gaat, geschiedt bij vluchten in oostelijke richting het tegendeel. U kunt uw slaap-waakritme dus zo aanpassen, dat u bij vluchten in westelijke richting later, en bij vluchten in oostelijke richting vroeger gaat slapen.
Slaap-waakritme aan het dagritme afstemmen
Daarnaast is het raadzaam, de alledaagse rituelen, op het dagritme van het land van bestemming af te stemmen. Vermijdt het bij aankomst op klaarlichte dag direct te gaan slapen. Organiseert u daarentegen het verloop van uw dag, zoals u het in het land van herkomst zou hebben gedaan. Dat wil zeggen: is het in de actuele tijdzone ochtend; gaat u ontbijten. Is het avond; nuttig uw avondmaaltijd. Wees ook actief als het nog volop dag is en ga pas slapen als de zon ondergaat.
Zie af van slaapmiddelen
Absoluut niet aan te bevelen is de inname van slaapmiddelen, daar deze de bioritmes nog meer verwarren. Specifiek medicijnen die het slaaphormoon melatonine bevatten zijn omstreden, daar het de hormoonhuishouding negatief kan beïnvloeden. De meeste medicijnen werken op de korte termijn weliswaar positief, maar kunnen de duur van de jetlag toch versterken. Gebruik liever “veilige hulpmiddelen” zoals rustige muziek, een comfortabel kussen of een slaapmasker.
De juiste voedingskeuze
Van grote invloed op de intensiviteit van de jetlag is ook de keuze van wat u eet en drinkt. Terwijl koolhydraatrijke voeding u eerder zal vermoeien, helpen eiwitrijke gerechten de vermoeidheid te onderdrukken. Op basis hiervan dient u bij vluchten in oostelijke richting eerder aan groente, aardappels en pasta te denken en bij een vlucht in westelijke richting eerder aan vlees, kaas, eieren en vis. Daarnaast is het belangrijk, dat u veel water drinkt, daar water aan de regulatie van veel lichaamsfuncties deelneemt en gunstig werkt op het slaap-waakritme.
Gebruik de zon en vermijd lichamelijke belasting
Indien alle preventieve maatregelen reeds te laat komen en u onder de gevolgen van een jetlag lijdt, helpt het, als u op uw oord van bestemming zolang mogelijk in het zonlicht verblijft en zo uw slaap-waakritme laat wennen. Het natuurlijke zonlicht remt namelijk het slaaphormoon melatonine, dat voor de vermoeidheid verantwoordelijk is. Let u er hierbij op dat u lichamelijke belasting tot een minimum reduceert, daar aanvullende belasting voor het lichaam met stress verbonden is en stabilisatie van het bioritme compliceert.
Met onze vijf geheime tips bent u zo goed mogelijk voorbereid op jetlag bij een lange afstandvlucht en kunt u zich gedurende uw verblijf concentreren op de werkelijk belangrijke zaken. De genoemde tips dient u alleen te volgen indien u voor langere tijd in een andere tijdzone zult verblijven om te voorkomen dat u bij de terugreis onder een “dubbele jetlag” zult lijden.
